Ga direct naar inhoud

Trade Based Money Laundering (TBML) - Goud

TBML

Nederland is een uitstekend functionerend handelsland met een goede en betrouwbare logistieke keten. Grote hoeveelheden goederen worden ingevoerd, uitgevoerd en doorgevoerd via ons land en er gaan miljarden euro’s in om. Maar Nederland is daarmee ook aantrekkelijk voor criminelen, ook om geld wit te wassen. Handelsstromen worden daarvoor gebruikt of misbruikt. Dat heet Trade Based Money Laundering (TBML).

TBML is een van de meest voorkomende maar ook moeilijk aan te tonen manieren van witwassen. Het gaat om goederen die van en naar het buitenland komen en gaan, waarvan vaak lastig is aan te tonen wat er nou precies in dat buitenland is ingeladen of uitgeladen en wat er daarvoor werd betaald. Laat staan te bewijzen dat wat er op papier staat ook de waarheid is. Informatie over de goederen zit op vele plaatsen, bij vele handelspartners en verschillende overheden. De meerwaarde van samenwerking van NSOC-partners is daarmee duidelijk.

Malafide goudhandel

Gezien de reikwijdte en complexiteit van het onderwerp TBML heeft NSOC gekozen voor een multidisciplinaire fenomeenaanpak met de focus op een specifiek (onder)deel: namelijk TBML in de goudhandel. De handel in goud leent zich bijzonder goed voor TBML vanwege het feit dat een klein volume een hoge waarde vertegenwoordigt. Daarnaast hoeft goud niet verhandeld te worden om van waarde te zijn, omdat het goud als product ook een betaalmiddel is van en voor criminelen in het criminele circuit. Het doel van de fenomeenaanpak is het vergroten van inzicht in het criminele proces en de onderliggende gelegenheidsstructuren om hiermee aangrijpingspunten te vinden om de malafide goudhandel te verstoren.

Fenomeenonderzoek

Goud gaat de hele wereld over. Het edelmetaal wordt wereldwijd getransporteerd en verhandeld. Van het delven van goud in mijnen, tot het recyclen van oude gouden sieraden. Nederland maakt deel uit van de malafide goudhandel waarin geld en goud wordt witgewassen, maar er ook waarde wordt verplaatst of overgedragen, gestolen goud wordt geheeld en door middel van fraude financieel voordeel wordt behaald. Door het fenomeenonderzoek van NSOC is er meer zicht op hoe actoren in Nederland, of Nederlandse actoren in het buitenland, crimineel misbruik kunnen maken van de goudhandel. Denk aan grote drugscriminelen die via de goudhandel hun geld witwassen of aan malafide juweliers of goudopkopers. Het internationale speelveld en de aard en omvang van criminele activiteiten zijn complex. Uit het fenomeenonderzoek blijkt dat alle fasen van de goudproductieketen kwetsbaar zijn voor criminele activiteiten.

Verschijningsvormen malafide goudhandel

NSOC heeft vijf verschijningsvormen onderkend als vormen van georganiseerde ondermijnende criminaliteit waarmee Nederlandse (drugs)criminelen financieel voordeel behalen en/of hun geld witwassen:

  1. Eenvoudig witwassen met goud: contante of girale criminele gelden worden witgewassen door directe aankoop (en soms verkoop) van goud.
  2. Ondergronds bankieren met goud: vindt plaats door crimineel vermogen om te zetten in goud, het transporteren van dit goud naar het buitenland (vaak buiten de EU) en het in het buitenland verhandelen van dit goud met opkopers of raffinaderijen.
  3. Fraudecarrousels met goud: veelvuldige invoer en uitvoer van sloopgoud, nieuwe sieraden en contante gelden, gericht op het behalen van financieel voordeel.
  4. Witwassen via mijnbouw of export van goud: Nederlandse actoren investeren in of zijn betrokken bij  mijnbouwactiviteiten, het transport van goud of de betaling van royalties voor de export van goud.
  5. Oplichting middels goud(handel): onder andere het aanbieden van fictieve aandelen in een goudmijn, het verkopen van fictieve partijen goud of het zoeken van investeerders voor goudtransporten.

Met de inzichten uit het fenomeenonderzoek werkt NSOC samen met partners aan de uitvoering van interventies om deze vorm van ondermijnende criminaliteit aan te pakken.

Meer informatie