Grote integrale vracht-controle in Maastricht
Maastricht Aachen Airport is de tweede vrachtluchthaven van Nederland. Het is daarnaast een luchthaven met veel General Aviation (privé vliegverkeer) en er vinden veel werkzaamheden aan vliegtuigen plaats. Maar de mogelijkheden tot controle op illegale in- en uitvoer van goederen en personen zijn beperkt. Het fieldlab Mind Your Step van de Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit (NSOC) heeft de afgelopen maanden onderzocht of en hoe de controle anders vorm kan krijgen. Maandag 2 oktober is een eerste integrale controle op vracht uitgevoerd.
Voor de controle waren zo’n veertig medewerkers van de Koninklijke Marechaussee, Douane, verschillende onderdelen van de politie (regionale eenheid, Luchtvaartpolitie, TFOC), Openbaar Ministerie en NSOC op de luchthaven. Een uit Zuid-Amerika afkomstig vliegtuig werd integraal gecontroleerd. Dat betekende dat niet alleen de lading werd gecontroleerd, maar ook het vliegtuig zelf en de betrokken bedrijven en medewerkers. Door de intensieve samenwerking kunnen de betrokken overheden leren van elkaars expertise en elkaar assisteren bij het uitvoeren van specifieke taken, overigens alleen binnen de eigen wettelijke bevoegdheden. Er is tijdens deze controle verder niets bijzonders aangetroffen.
Controles voorspelbaar?
Juist omdat Maastricht Aachen Airport een regionale luchthaven is, is de bemensing van toezichthoudende en controlerende instanties niet heel groot. Bij controles in het verleden moest onder andere vanwege de veiligheid zo veel georganiseerd worden dat de voorspelbaarheid groot werd. Dat biedt ruimte aan criminelen om daarop in te spelen en eventueel een andere route te kiezen. Door de controles nu anders in te richten, neemt ook de weerbaarheid van de luchthaven tegen ondermijning toe.
Naar de weerbaarheid tegen en vatbaarheid voor criminele activiteiten is onder andere onderzoek gedaan door het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC). Ook hebben door Mind Your Step aangestuurde Rijkstrainees extra onderzoek gedaan naar optimale samenwerking tussen de betrokken instanties. Inmiddels zijn al enkele maatregelen ingevoerd, en zijn bijvoorbeeld ook controles op privé vliegverkeer gehouden. Dat gebeurde onder andere tijdens de TEFAF. Andere regionale luchthavens hebben al interesse getoond in de nieuwe werkwijzen.
Samenwerkingsverband NSOC
In NSOC werken politie, Openbaar Ministerie, Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD), Douane, Koninklijke Marechaussee en Belastingdienst samen. Het samenwerkingsverband is in het leven geroepen om patronen en systemen van de criminele (financiële) verwevenheid van onder- en bovenwereld te herkennen en methoden te ontwikkelen dat te voorkomen dan wel duurzaam te verstoren. Het focust zich momenteel op vier gebieden: misbruik van goederenstromen (TBML, in de vorm van goud), (niet-ambtelijke) corruptie en geweld, en het misbruiken van logistieke en financiële dienstverleners. Voor dat laatste zijn vijf fieldlabs actief en daarvan is Mind Your Step er één.